1939 Johan Cornelis Tempelaar

Johan Cornelis (Kees) Tempelaar is geboren op 01-10-1939 in Djatiroto op Java. Zijn vader, Maurits Willem Tempelaar, werkte als suikertechnicus op Oost-Java voor de Handelsvereeniging “Amsterdam” (H.V.A) Zijn vrouw, Cornelia Tempelaar de Rooy, reisde per trein naar Genua in Italië en vandaar per schip naar toenmalig Batavia. Uit dit huwelijk is ook zijn zuster geboren, Hubertine (Tineke) Johanna Tempelaar, op 18 juni 1935 in Pare en later in Dordrecht getrouwd met Hendrik (Henk) Arie van Randwijk.
Op de foto zit Kees op de schouder van zijn vader. Voor meer informatie over zijn vader zie 1896 Maurits Willem Tempelaar

In tweede wereldoorlog naar het burgerkamp
Toen op 1 maart 1942 tijdens de tweede wereldoorlog de Japanners op Java landden was Kees drie jaar oud. Na de leiding van de suikerplantage, door Kees zijn vader, over te dragen aan de Japanners werden Kees, zijn moeder en zuster in januari 1943 eerst geïnterneerd in Kawarasan bij Kediri.Daarna, in jan 1944, naar het Japanse burgerkamp Banjoebiroe 10 bij Ambarawa, midden-Java. Er werden vanaf 1 maart 1942 tot augustus 1945 ongeveer 100.000 Nederlandse burgers geïnterneerd. De mannen werden ge­schei­den van de vrouwen en kinderen. Vanaf 1944 werden jongens, ouder dan 10 jaar, ondergebracht in de mannenkampen of in aparte jongenskampen.
Op de lange lijst met vele namen staat de moeder van Kees met twee kinderen, bron: NIOD, IC 033.184

Naam POW
CEL KIND
Tempelaar/de Rooy, C 7561
K23
2

POW = kampnummer in Bunsho III, CEL = (deel van) gebouw van het kamp (zie plattegrond), KIND.= aantal eigen kinderen.

Capitulatie
Na de Japanse capitulatie, op 15 augustus 1945, waren er geen geallieerde of Nederlandse troepen in Indonesië aanwezig, De Japanners kregen orders om de status quo te handhaven totdat geallieerde troepen arriveerden. De Republikeinse jongeren (de ‘Pemuda’) wilden onmiddellijke onafhankelijkheid. Zij kregen geen vuurwapens in handen maar werden wel door Japanse instructeurs getraind en ondersteund.

De Heldersche Courant gaf op 3 december 1945 aan dat er luchtaanvallen waren op Bandoeng om de terreur in de plattelandsdistricten te bestrijden. De aanval op de artilleriestelling te Ambarawa was succesvol. Vooral de extremistische organisatie Pelopers oefende terreur uit, in het bijzonder tegen inheemse christenen, met de bewering dat de leerstellingen van de Islam de grondslag vormen voor de ‘nieuwe Indonesische republiek’.
De luchtaanvallen werden in het kamp beleefd als een bedreiging voor hun leven, de toevoer van de levensbehoeften werden geblokkeerd en een aantal keren opgelost door voedseldropping in het kamp. Als Nederlanders in Nederland hadden we geen enkele besef van de druk en angst van de kampbewoners. In een persoonlijke herinnering uit het dagboek van Bersiap is te lezen hoe de situatie is binnen het kamp, hoe Kees, Tieeke en hun moeder zich gevoeld kunnen hebben.
Tineke heeft informatie opgevraagd bij het hoofd Museum van het koninklijk tehuis oud-militairen Bronbeek in Arnhem en hij geeft een andere invulling op het gebeuren zoals omschreven in de Heldersche Courant van van 3 december 1945. Hij meldt: pelopors in Indonesië waren verkenners, voorvechters, wegbereiders tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd, door Nederlandse soldaten verbasterd tot ploppers in de betekenis van opstandeling, politiek extremist. Het was niet een aparte gevechtseenheid. De term werd gebruikt voor alle Indonesische strijders, vaak jonge mannen, jongens. Ze keerden zich niet alleen tegen de Nederlanders, maar tegen iedereen die ze ervan verdachten Nederlandsgezind te zijn, niet speciaal tegen Christenen. De Indonesische taal kent niet de v-f klank, maar maakt daarvan een p. Zo kom je van voorloper tot pelopor.

Eind november werden Kees, Tineke en hun moeder door Gurka’s naar Semarang gebracht.
In verband met de kritieke toestand in Semarang werd een massale evacuatie opgezet, waarbij in 3 maanden ongeveer 25.000 personen per boot naar diverse bestemmingen werden gebracht.
De inscheping verliep vaak onder moeilijke omstandigheden (tijdrovend en onprettig): de evacu­atie­schepen lagen op de rede van Semarang, de evacués werden met kleine boten (vaak landingsvaartuigen) naar het evacuatieschip overgebracht, waar men via een valreep moest overstappen. Reeds bij geringe wind konden er hoge golven staan, zodat het overstappen moeilijk was of zelfs onmogelijk en men onverrichter zake moest terugkeren naar Semarang. De volgende dag werd dan opnieuw geprobeerd aan boord te komen.

Van Java naar Sri Lanka
Op 12 december 1945 vertrekt het vliegdekschip Colossus vanuit Semarang met 345 passagiers aan boord, waaronder Kees, Tineke en hun moeder, op 18 december 1945 loopt de Colossus de haven van Colombo op Ceylon binnen. Het Britse vliegdekschip Colossus is een van de 10 schepen van het type Colossus dat in opdracht van de Britse Royal Navy gebouwd werd in Newcastle.

Van Colombo gaat het daarna met een trein naar het 100 kilometer noordoostelijk gelegen Engels legerkamp Kandy. De reis duurt vier uur. Het kamp ligt op een hooggelegen heuvelachtige cacaoplantage, 10 kilometer van de heilige stad Kandy.

Naar Nederland
Na vier maanden, op 5 april 1946, vertrekt het passagiersschip ms Ruys uit Batavia via Colombo met 1896 repatrianten aan boord en komt aan in Rotterdam op 4 mei 1946.

Na informatie bij het Rode Kruis is dit door hen bevestigd en is er een doorreisadres opgegeven in Dordrecht.

J.C. Tempelaar bij de Nederlandse strijdkrachten.

Kees heeft de HBS in Dordrecht doorlopen en een opleiding KIM gevolgd in Den Helder bij de Nedederlandse strijdkrachten, Koninklijke Marine en voer als commandant op
Hr.Ms. Bloys van Treslong (F824) als Kapitein Luitenant ter zee van 23 maart 1984 tot 29 maart 1986
Hr.Ms.De Ruyter als Kapitein-ter-zee van 3 juni 1988 tot 2 november 1990.

Portret Kapitein luitenant ter zee (Kltz) J.C. Tempelaar
Op 1984-04-25 in Den Helder, Noord-Holland, Nederland

Commandant van de Hr.Ms.Bloys van Treslong
Commando-overdracht Hr.Ms.Bloys van Treslong (F824) op 23 maart 1984 door Kapitein luitenant ter zee (Kltz) N.W.C. Buis. Overgedragen aan Kltz J.C. Tempelaar. Afscheidscadeau Ällemanseind + wapenschild in Den Helder. Noord-Holland. Nederland.

Hr.Ms. Bloys van Treslong ( 1989)
De Hr.Ms. Bloys van Treslong (F824) was een Nederlands s-fregat van de Kortenaerklasse. Het schip is het tweede schip van de Nederlandse marine dat vernoemd is naar een 16e-eeuwse Nederlandse aanvoerder van de watergeuzen Bloys van Treslong. De kiellegging was op 24 april 1978 en de tewaterlating op 15 november 1980 en op 15 november 1982 in dienst gesteld. De Bloys van Treslong werd in 2003, net als de meeste fregatten van de Kortenaerklasse, verkocht aan Griekenland

Onderweg
In een uitvoerig verslag van Hr. Ms. Bloys van Treslong tijdens het commando van Kltz J.C. Tempelaar is te lezen dat tijdens het bezoek aan Napels van 23 tot 27 september een groot gedeelte van de eskader bemanning op audiëntie is geweest bij de Paus in Rome.
scheidend commandant
KLTZ J.C. Tempelaar, scheidend commandant van Hr Ms Bloys van Treslong ontvangt een speels aandenken op 29 maart 1986

 

Commandant van de Hr.Ms.De Ruyter
J.C. Tempelaar als Kapitein ter zee van 3 juni 1988 tot 2 november 1990

Hr.Ms. De Ruyter (1976)
Hr.Ms. De Ruyter F806 was een Nederlands fregat van de Trompklasse, vernoemd naar de 17e-eeuwse Nederlandse admiraal Michiel de Ruyter. Het schip, gebouwd door de scheepswerf Koninklijke Maatschappij de Schelde, is het 13e schip dat vernoemd is naar Michiel de Ruyter bij de Nederlandse marine. De Ruyter was samen met haar zusterschip de Tromp een vlaggenschip van de Nederlandse marine. Kiellegging 22 december 1971, tewaterlating 9 maart 1974, in dienst gesteld 3 juni 1976.
De voornaamste taken waren de luchtverdediging, onderzeebootbestrijding en commandovoering. Het opvallendste kenmerk van het geleide wapenfregat was de metershoge radarbol boven op de brug. De 3D-radar mat afstand, richting én hoogte van de objecten. Meerdere objecten konden op een afstand van enkele honderden kilometers in de gaten worden gehouden. Het schip werd op 3 oktober 2001 uit dienst gesteld. De brug is echter bewaard gebleven en is te bezichtigen in het marinemuseum in Den Helder.

Onderweg
Uit een zeer uitvoerig verslag van Hr. Ms. De Ruyter tijdens het commando van Ktz J.C. Tempelaar is te lezen dat, op 1 juli 1988, door Hare Majesteit de Koningin een schepenschouw op de rede van Den Helder werd afgenomen met 35 saluutschoten.
Tijdens de NAVO-oefening “Teamwork ‘88” die van 31 augustus tot 20 september 1988 werd gehouden in de Noordatlantische Oceaan, het noordelijk deel van de Noorse Zee en de Noorse kustwateren, namen meer dan 200 schepen, 500 vliegtuigen en 45.000 man personeel deel. Van Nederlandse zijde waren dit Hr.Ms. De Ruyter (vlaggeschip), Poolster, Evertsen, Piet Heyn, Bloys van Treslong en Philips van Almonde.
Toen Vlissingen werd gepasseerd, op 7 mei 1990, en terwijl de bemanning volgens paradeerrol stond aangetreden werd ter hoogte van het standbeeld van Michiel de Ruyter een saluut van 17 schoten afgegeven, dat gepast werd beantwoord. Dit saluut was naar aanleiding dat 315 jaar geleden de vlootvoogd met een zeer povere vloot naar de Middellandse Zee trok om daar, wat later zou blijken, zijn laatste opdracht uit te voeren. Hij overleed namelijk deze reis aan de verwondingen van een kogel.

Commandant ontvangt defensie minister van Hongarije.
De Hongaarse minister van Defensie Lajos Fur (met bril) brengt een bezoek aan de Marinebasis Den Helder in maart 1990. De minister wordt aan boord van het GW-fregat Hr.Ms.De Ruyter (1976-2001) ontvangen door de commandant kapitein-ter-zee J.C. Tempelaar (1939, met sabel).

Genealogie
Johan Cornelis Tempelaar is een ver familielid van mij, Dick Tempelaar, ofwel onze gemeenschappelijke voorvader is Simon Hermansz Tempelaar geboren op 19 oktober 1608, ruim 400 jaar geleden.
Voorvaderen van Johan Cornelis

generatie Voornaam Achternaam geboorte datum Geboorteplaats
I Jan I TEMPLERS 1299
II Jan II (Jhan) TEMPELAIR 1340 Nuenen
III Jan III TEMPELAIR 1360 Nuenen
IV Thomas Jan TEMPELER 1391
V Maes (Marten)Thomas Jan TEMPELERS 1422
VI Jan (Maes) TEMPELAIR 1450 Aarle
VII Sijmon TEMPELAARS 1470 Helmond
VIII Jan VI Sijmon
TEMPELAARS
1518
IX Sijmon Jan TEMPLAR 1542 Schiedam
X Herman
TEMPELAAR
1574
XI
Simon Hermansz
TEMPELAAR
1608
Poortugaal
XII
Cornelis Simonz
TEMPELAAR
1645
Poortugaal
XIII
Michiel Cornelisz
TEMPELAAR
1671
Poortugaal
XIV
Gerrit Michiels
TEMPELAAR
1707
Poortugaal
XV
Dirk Gerritz
TEMPELAAR
1743
Poortugaal
XVI
Pieter Dirksz
TEMPELAAR
1780
Mijnsherenland
XVII
Hendrik Pietersz
TEMPELAAR
1815
Mijnsherenland
XVIII
Cornelius
TEMPELAAR
1855
Wieldrechtl
XIX
Maurits Willem
TEMPELAAR
1896
Dubbeldam
XX
Johan Cornelis
TEMPELAAR
1939
Djatiroto op Java

Tot slot
Met dank voor de opmerkingen en aanvulling van Johan Cornelis (Kees) Tempelaar, Hubertina Johanna (Tieneke) Tempelaar en Hendrik Arie van Randwijk

Bronnen:
http://www.japanseburgerkampen.nl/
http://www.bersiapkampen.nl/
http://www.passagierslijsten1945-1964.nl/boten/index.html
https://nl.wikipedia.org/wiki/Tanjung_Priok_(onderdistrict)
http://www.rodekruis.nl/dit-zijn-we/oorlogsarchief https://nl.wikipedia.org/wiki/Kapitein-luitenant_ter_zee
https://nl.wikipedia.org/wiki/Hr.Ms._De_Ruyter_(1936)
http://onzevloot.weebly.com/hrms-de-ruyter-f-806.html
http://onzevloot.weebly.com/hrms-blois-van-treslong-f-824.html
http://dorpsraadkloosterzande.nl/verhalen-van-vroeger/210-slachtoffers-in-de-strijd-tegen-japan-deel-3
https://nl.wikipedia.org/wiki/Ambarawa_(Semarang
https://nl.wikipedia.org/wiki/Bersiap